جمهوری اسلامی ۴۰ سال زحمت کشید تا بتواند اکثریت مردم ایران را رباخوار کند.از تمام ابزارهایی که دردسترس داشت بهره برد تا مردمی را که تا پیش از انقلاب با بانک، بهره ، بیمه و بورس مشکل داشتند، با این‌ها آشتی بدهد.همین مساله زمینه را برای جا افتادن فرهنگ پخته‌خواری در کشور و تضعیف فرهنگ تلاش و تولید مساعد کرد (در همین دوره‌ای که ما بهره‌خواری را رواج دادیم ، غرب رباخوار متوجه شد که برای رشد مستمر لازم است نرخ‌های بهره به سمت صفر برود) اگر یک فرد ولخرج قناعت‌پیشه شود درآمدهایش بیشتر پس‌انداز خواهد شد و در پایان سال، ثروتمندتر خواهد بود. اما اگر همه افراد یک جامعه،‌ یک‌باره تصمیم بگیرند قناعت‌گر شوند و کمتر خرج کنند،‌ در پایان سال همه آنها فقیرتر خواهند بود. نتیجه‌ این که، خصایل نیکوی فردی الزاما از نظر اجتماعی ستوده نخواهند بود(و این دقیقا نکته‌ای است که فقیهان ما در سیاست‌گذاری به آن توجه ندارند و چنین می‌شود که سیاست ترویج نماز یا حجاب موجب بی‌نمازی یا بی‌حجابی بیشتر می‌شود). قماربازی هم یکی از همان پدیده‌‌هایی است که معمولا نسبت به آن گرفتار خطای ترکیب می‌شویم. اگر روحیه قماربازی در یک فرد ممکن است برای او ویرانگر باشد به این معنی نیست که قماربازی برای جامعه هم پدیده نامبارکی است. در علم اقتصاد مردم را به افراد ریسک پذیر، ریسک گریز و ریسک متوسط تقسیم می کنیم. هر کدام از سه دسته، رفتارهای متفاوتی دارند.مردم ایران اغلب ریسک‌‌گریزند.برای این ادعای خود یک شاهد عینی دارم و آن نرخ بهره است. در جوامعی که بیشتر مردم حاضرند با نرخ بهره بالا وام بگیرند به این معنی است که آنها منفعت کم امروز را به منفعت زیادتر فردا ترجیح می‌دهند.مردم ایران به شدت منافع امروز یا امسال را به منافع فردا ترجیح می‌دهند. این خلق‌وخو را در ضرب المثل رایج «سرکه نقد به از حلوای نسیه است» نیز می‌توان دید.هر چه جامعه‌ای ریسک‌گریزتر باشد نرخ ترجیح زمانی‌اش بالاتر است و بنابراین نرخ بهره‌‌‌اش هم بالاتر است. چرا؟ چون وقتی ریسک‌گریز است پس حاضر نیست یک منفعت نقد امسال را با یک منفعت ریسکی سال آینده عوض کند، مگر این‌که منافعی که سال آینده به دست می آورد خیلی بالا باشد. در دنیای مدرن از یک ملت محافظه‌کار، تقدیرگرا و ریسک‌گریز، توسعه زاده نمی‌شود.جامعه ما در چهل سال گذشته عادت به کسب درآمد از طریق سپرده گذاری در بانک نیز آن را بیشتر به پخته خواری و ریسک‌گریزی و محافظه‌کاری سوق داده است. و البته بی‌ثباتی‌های سیاسی و مدیریتی هم این روند را تشدید کرده است. جامعه ما باید تمرین ریسک پذیری کند، باید تجربه باخت‌های مکرر و بردهای سنگین داشته باشد، باید لذت قمار کردن را بچشد. به قول مولانا، خُنُک آن قماربازی که بباخت هر چه بودش / بنماند هیچش الا هوس قمار دیگر. بخش بزرگی از پول‌هایی که این روزها به سوی بورس هجوم برده است پول‌های خُردی است که متعلق به خانواده هاست. خانواده‌های زیادی پول‌های‌شان را از بانک بیرون آورده‌اند و سهام خریده‌اند.شوخی نیست نزدیک به ۵۰ میلیون نفر سهام عدالت دارند و اکنون ارزش هر سهم آنها یازده برابر شده است.تجربه شیرین جهش ۵۰ درصدی ارزش سرمایه یک فرد در یک ماه، هر کسی را شدیدا به بورس معتاد می‌کند. بورس دارد به کلاس ملی قماربازی ایرانیان تبدیل می شود. و البته در جامعه تقدیرگرا و محافظه‌کار ایران، تقویت روحیه قماربازی موجب تقویت عقلانیت هم می‌شود. می‌دانیم که شکل‌گیری علم آمار از بازی قمار شروع شده است. چون قماربازان حرفه ای نیاز داشتند خیلی دقیق احتمالات برد و باخت قمار بعدی خود را محاسبه کنند. بنابراین با محاسبات بسیار دقیق، عقلانی‌ترین شیوه را انتخاب می‌کردند. مردمی که در بورس فعال هستند، لازم است تحولات اقتصادی را دنبال کنند ،به آنها فکر کنند و درباره آنها صحبت کنند و همه این‌ها موجب گسترش عقلانیت عمومی در جامعه می‌شود. حکومت قمار بزرگی کرد که بورس را تا این حد و با این سرعت گسترش داد؛ باید به جسارت او تبریک گفت. چون بر اساس دانش اقتصاد می‌دانیم که بورس اگر همچنان مثل امروز بالا بماند و یا شدیدا سقوط کند، هر دو برای اقتصاد ملی پیامدهای منفی سنگینی دارد و این پیامدها به زودی آشکار خواهد شد.چه دیدنی است آینده یک ملت قمارباز! گمان نکنید وقتی ملتی قمارباز شد، فقط در بورس قمار می‌کند، روحیه قماربازی را با خود به همه حوزه‌ها خواهد برد !

منبع: ✍️دکتر محسن رنانی

گفتگوی درونی این روزهای من

در این روزهای سخت دستگیر دیگران شوید.در روزهایی که حتی ویروس هم می خواهد ما ما نشویم به سمت درد و رنج های دیگران بروید.به جای دستان،روح آن ها را لمس کنید.به قلب اطرافیانتان سلام کنید.زخم های درونشان را ببوسید.با کمی گفتگو به آنها این احساس را بدهید که تنها نیستند.به زبان دوستی ناشناخته، معجزه زندگی دیگران شوید تا روزی انسان دیگری در احوالی خاص معجزه زندگی شما شود.دوست بدارید تا شایسته دوست داشته شدن بشوید.به زبان اریک فروم عاشقی کنید تا شایسته مقام معشوقی شوید.خدا را در دیگران ببینید.خدا خود را در قالب یک یتیم،یک کودک،یک کودک کار،یک همکار،یک دوست،یک بیمار،یک بدهکار،یک فقیر،یک پدر درمانده،یک مادر پیر،و....بر ما آشکار می کند.خدا را دوست بدارید.انسان را دوست بدارید.برای انسانی زیستن باید به انسان ایمان داشت و مومن به انسان بود.مومن به انسان شوید.همه شرایط را باید بهانه ای برای رشد درون خود دانست.این شرایط،شرایط رشد درون ماست.انسان بودن ما به طور دایم در معرض آزمون است.این شرایط،شرایط آزمون میزان انسان بودگی ماست.امیدوار باشید.به زبان گابریل مارسل امید هرگز به معنای داشتن همه توانایی ها نیست.امید به معنای نبود مشکلات نیز نیست.امید یعنی ایمان به این مساله که در این عالم رازی با من همدست است و ما را در شرایط سخت همراهی خواهد کرد.راز عالم چیزی جز یک "تو" نیست.به این تو سلام کنید.به این تو(و نه او یا آنها) یا به راز عالم ایمان بیاورید و با آن گفتگو کنید.امید چیزی جز ایمان به این  راز ناشناخته نیست.راز ناشناخته دیگران یا همان معجزه زندگی دیگران شوید تا دیگری معجزه زندگی شما شود. به راز عالم توکل کنید.

منبع : دکتر مهر آیین 

کانال http://t.me/mostafamehraeen

زندگی به هم ریخته بشری

۱.این روزها ما در دو بستر غیر قابل تحمل اجتماعی زندگی می کنیم: هم زندگی اجتماعی جامعه خودمان بهم ریخته است و هم نظم زندگی بین المللی آشوب زده و پر از ماجراست.به هر سو که نگاه میکنیم با صحنه ها و لحظه های رنج بشری روبروییم.
۲.در داخل در یکسال گذشته عملا یک روز خوش را تجربه نکرده ایم:سیل فروردین ماه،ماجرای قتل نجفی،احکام سنگین زندان برای فعالان اجتماعی و سیاسی،اعتراضات آبان ماه،ماجرای کشته شدن مردم در تشیع جنازه،سقوط هواپیما،درگیری با آمریکا،تورم بالای اقتصادی و گرانی، و حالا کرونا و کشته شدن مردم با یک ویروس،....
۳.در فضای بین الملل یمن و سوریه و لیبی و مرز مکزیک و مرز یونان و.... تبدیل به صحنه های کشتار کودکان و زنان شده است.به هر سوی ماجرای این کشورها که نگاه میکنیم تنها با لحظات نابودی بشر به دست بشر روبروییم.در سوی دیگر وضعیت جهانی با رهبران سیاسی روبروییم که مفهوم انسان برای آنان بی معناترین مفاهیم است.
۴.دستاورد بشر از این همه نابودگری چیست.یکبار باید از رهبران سیاسی ایران و جهان پرسید که حاصل این همه ماجرا چیست؟ آیا کلماتی همچون منافع،منافع استراتژیک،منافع ملی،سود،قدرت،و.....که این افراد گرفتار در آنها هستند و مبتنی بر همین مفاهیم اقدام به نابودی انسان ها می کنند حاصلی برای آنها در سطح فردی یا جمعی داشته است.حاصل اینهمه رنج برای بشر چیست؟مگر جز این است که همه ما می خواهیم در عمر کوتاه خود اندکی زندگی کنیم و بعد با ورود ماجرای قطعی مرگ از این جهان برویم؟مگر زندگی انسانی برای انسان چه باقی می گذارد که ما اینگونه به دریدن یکدیگر مشغولیم؟ در این زندگی انسان تبدیل به یک رنج جانکاه شده است.

منبع: استاد دکتر مصطفی مهر آیین 

بر گرفته از کانال تلگرام ایشان http://t.me/mostafamehraeen